2025 YILI ÇAY SEZONUNDA SANCILI GEÇECEK GİBİ
Çay Sanayicisi İş Adamları Derneği (ÇAYSİAD) Genel Sekreteri Mustafa Yılmaz Kar, 2025 yılı yaş çay alım fiyatına ilişkin yaptığı değerlendirmede, açıklanan fiyatın üretici ve sanayiciyi memnun etmediğini, sezona dair belirsizliklerin sürdüğünü belirtti.
Yazılı açıklamasında 25,44 TL olarak belirlenen yaş çay alım fiyatının, üretici açısından ancak piyasa koşullarının uygun olması durumunda olumlu olarak değerlendirilebileceğini ifade eden Kar, “Ne üreticinin ne de sanayicinin elinde herhangi bir garanti var. Her şey sezondaki gelişmelere bağlı olarak şekillenecek” dedi.
Kar, çay sektöründe yaşanan maliyet artışlarının sanayiciyi zorladığını vurgulayarak, şu görüşlere yer verdi:
“Sanayici, 1 kilogram kuru çay üretmek için yaklaşık 127,2 TL harcayacak. Bu maliyete yüzde 60’lara yaklaşan kredi faiz oranları da eklenince üretim yapılıp yapılmayacağı sorgulanır hale geliyor.”
“İkinci ve üçüncü sürgün risk altında”
Sezonun ilk sürgün döneminde kaliteli hammadde beklentisiyle fabrikaların üretime başlayacağını ancak ikinci ve üçüncü sürgün dönemlerinde sanayicinin geri çekilebileceğini belirten Kar, şunları kaydetti:
“ÇAYKUR, 2024 fiyatları üzerinden sözleşme yapmaya devam eder, maliyetleri sanayicinin sırtına yüklerse, üretici ikinci ve üçüncü sürgünlerde alım yapacak sanayici bulmakta zorlanabilir.”
Kar, 2024 sezonunda yaş çay fiyatının 19 TL olarak açıklandığını ancak bazı üreticilerin sezon içinde 11 TL’ye kadar çay satmak zorunda kaldığını hatırlattı.
“Teknolojiye geçiş hızlandı, maliyet baskısı arttı”
Çay toplama sürecinde maliyetlerin arttığını ve birçok üreticinin elektrikli makinelerle hasada yöneldiğini belirten Kar, şöyle devam etti:
“Çay toplama işi ton başına 10 bin TL’ye ulaştı. Gübre fiyatları ise 18 bin TL’ye kadar çıktı. Üretici artık kendi iş gücüyle toplama yapmak zorunda kaldı. Fabrikaların bir kısmında hâlâ stoklar bulunuyor ve bazı bölgelerde soğuk hava nedeniyle ürün kaybı yaşandı.”
Kar, tüm bu gelişmelerin ışığında 2025 yılı çay sezonunun belirsizliklerle dolu olduğunu, hem üretici hem de sanayici açısından dikkatli bir planlama yapılması gerektiğini sözlerine ekledi.